[Evangelist]

 

 

Luka’ya Giriş
Zaman çizelgesi

Yazar, Tarih ve Alıcılar
Luka bir doktordu (Koloseliler 4:14) ve elçi Pavlus’un seyahat arkadaşıydı. Kendi adıyla bilinen bu İncil’i ve onun devamı olan Elçilerin İşleri kitabını yazmıştır. Luka’nın ikinci kitabı olan Elçilerin İşleri kitabı, bölüm 28’de anlatılan olayların hemen sonrasında, İ.S. 62’de yazılmıştır. Hem Luka hem de Elçilerin İşleri kitapları, hakkında çok şey bilmediğimiz “Teofilus” adında bir kişiye ya da “Tanrı’yı seven kişiler” diyebileceğimiz imanlılara hitaben yazılmıştır. (Luka 1:3; Elçilerin İşleri 1:1). Luka’nın daha geniş dinleyici kitlesi, esas olarak, İsa hakkında zaten “öğretilmiş” olan (Luka 1:4) Teofhilus gibi Yahudi olmayan Hıristiyanlardan oluşuyordu.

Luka İncili’nin Ana Konusu
Dilimize Arapça’dan geçen ve İyi Haber, Müjde veya Sevindirici Haber anlamına gelen İncil, hem Yahudiler hem de Yahudi olmayanlar, yani bütün uluslar içindir. Çünkü İsa Mesih, Eski Antlaşma’da önceden bildirildiği gibi ve Tanrı’nın İsa’nın yaşamı, ölümü ve dirilişindeki kurtarıcı faaliyetinde görüldüğü gibi, Tanrı’nın insan soyunu kurtarmak için dünyaya göndereceğini vaad ettiği Kişidir. Luka’nın İncilini alan okuyucularının edindiği Hıristiyan öğretişleri doğru ve güvenilirdir. Buna göre Tanrı’nın Oğlu İsa Mesih’e iman edenler, O’nun kendisini izleyen herkese vaad ettiği Kutsal Ruh’u alacaklardır.

Luka İncili’nin Yazılmasındaki Amaç
Luka’nın bu kitabı yazarken muhtemelen birkaç hedefi vardı: ( 1 ) okuyucularına, kendilerine öğretilenlerin doğruluğu konusunda güvence vermek; ( 2 ) İsrail’in İsa’yı reddetmesinin ve Yahudi olmayanların Tanrı’nın egemenliğine girişinin nasıl Tanrı’nın planının bir parçası olduğunu anlamalarına yardımcı olmak; ( 3 ) İsa’nın bedensel olarak yeryüzüne tekrar dönüşünün hemen gerçekleşmeyeceğini, ancak dirilişi ile dönüşü arasında belirli bir süre olacağını öğretmek; ve ( 4 ) Roma gibi herhangi bir siyasi veya dünyasal bir güçten korkmalarına gerek olmadığını vurgulamak.

Anahtar Temalar
Tanrı’nın tarih üzerindeki egemen yönetimi ( 13:33; 22:22, 42 ).
Tanrı’nın krallığının gelişi ve fiili mevcudiyeti (henüz tamamlanmasa da) ( 11:2; 17:20–21; 21:34–36 ).
Kutsal Ruh’un İsa ve takipçileri için gelişi ve mevcudiyeti ( 1:15–17, 35; 2:25–27; 3:16, 22; 4:1, 18; 24:49 ).
İlklerin sonuncu, sonuncuların birinci olduğu, kibirlilerin alçaltıldığı ve alçakgönüllülerin yüceltildiği dünyada büyük bir dönüşüm yaşanıyor ( 1:48; 6:20–26; 13:30; 14:11 ).
İmanlıların duayla dolu bir yaşam sürmeleri ve mallarını iyi yönetmeleri gerekir ( 6:12; 9:28–29; 11:1–4; 12:33–34; 18:1; 22:40 ).
Zenginlik tehlikesi ( 6:20–26; 8:14; 12:13–21; 16:10–13, 19–31 ).

Luka Kitabının Taslağı
Giriş ( 1:1–4 )
Bebeklik Hikayesi ( 1:5–2:52 )
İsa’nın Hizmetine Hazırlık ( 3:1–4:15 )
İsa’nın Celile’deki Hizmeti ( 4:16–9:50 )
Kudüs’e Yolculuk ( 9:51–19:27 )
İsa’nın Yeruşalim’deki Hizmeti ( 19:28–21:38 )
İsa’nın Çektiği Acılar ve Ölümü ( 22:1–23:56 )
İsa’nın Dirilişi ( 24:1–53 )

Luka İncili’nin yazıldığı dönem ve ortam
Luka kitabındaki olayların neredeyse tamamı, kabaca İsrail’in kuzeyindede Filipi Sezariyesi’nden güneye, Beerşeba’ya kadar uzanan bir bölge olan Filistin civarında geçmektedir. Bu dönemde İsrail toprakları Roma İmparatorluğu’nun egemenliği altındaydı. Luka İncili’nin ilk bölümleri, Hirodes’in Romalılar tarafından kral olarak atandığı Yahudiye bölgesinde İsa’nın doğumuyla ilgili olayları anlatır. Kapanış bölümleri ise İsa’nın ölümü, dirilişi ve Pontus’lu Vali Pilatus ile sonraki Yahuda kralları Antipas ve Filip’in yönetimi sırasında göğe yükselişiyle sona erer.

[Yazar]

Yazılar