[Evangelist]

Kutsal Ruh
Baba ve Oğul ile birlikte yücelttiğimiz ve taptığımız Kişi’nin asıl adı “Kutsal Ruh”tur. Kilise bu adı İsa’dan öğrendi ve bunu yeni çocuklarının Vaftizinde beyan eder. “Ruh” terimi İbranice Ruah’tan gelir, ilk anlamı nefes, hava, yel demektir. İsa Nikodim’e kişisel olarak Tanrı’nın Nefesi, Tanrısal Ruh olanın aşkın yeniliğini anlatabilmek için yel örneğini veriyor. Öte yandan, “Ruh” ve “Kutsal”, Üç Tanrısal Kişinin ortak Tanrısal özellikleridir. Kutsal Kitap, Litürji ve tanrıbilimsel dil bu iki terimi birleştirerek Kutsal Ruh’un “ruh” ve “kutsal” terimlerinin başka kullanımlarının yaratacağı muhtemel yanlışlıklara meydan vermeden sözle anlatılamaz Kişiliğini belirtir.

Kutsal Ruh’un Adlandırmaları
İsa Kutsal Ruh’un geleceğini bildirdiğinde ve buna söz verdiğinde, Ona “Paraklitos” dedi, bu sözcüğün anlamı: “Yanına Çağrılan Kişi”dir, Genelde “Paraklitos” sözcüğü “Tesellici” olarak çevrilir, İsa ilk teselli veren kişiydi. İsa Kutsal Ruh’a “Gerçeğin Ruhu” diyordu. En çok Havarilerin İşlerinde ve Mektuplarda kullanılan asıl adının dışında Pavlus’un kullandığı şu deyimlere rastlıyoruz : “Vaat Ruhu, evlat olma Ruhu, Mesih’in Ruhu, Rab’bin Ruhu.” Petrus’ta da, “Yücelik Ruhu” deyimine rastlıyoruz.

Kutsal Ruh’un Sembolleri
Su. Suyun sembolizmi Kutsal Ruh’un Vaftizdeki işlevi açısından anlamlıdır, Kutsal Ruh’a yakardıktan sonra su yeni doğuşun amaca hizmet eden sırlı işareti olur. Nasıl ki ilk doğuşumuz su içinde oluştu, aynı şekilde vaftiz suyu da gerçekten Tanrısal yaşama doğuşumuzun bize Kutsal Ruh tarafından verildiğini gösterir. Kutsal Ruh kişisel olarak kendi kaynağından çıktığı kadar haça gerilmiş Mesih’ten de çıkan ve bizde Sonsuz yaşam için fışkıran canlı sudur.

Meshetme. Yağ meshetme sembolizmi de Onunla eşanlamlı olacak kadar Kutsal Ruhu belirtir. Hıristiyanlığa girişte Vaftizi güçlendirme sırrının işaretidir. Doğu Kilisesinde buna “Krismasyon” denir. Bunun tam anlamını anlayabilmek için Kutsal Ruh tarafından gerçekleştirilmiş olan ilk meshetmeye kadar gitmek gerekir, İsa’nın meshedilmesine. Mesih, Tanrı’nın Ruhuyla meshedilen demektir. Eski Antlaşma’da Rab’bin meshedilenleri vardı, örneğin Kral Davut. Ancak İsa biricik şekilde Tanrı’nın meshedilenidir. Oğul’un üstüne aldığı insanlık tamamen Kutsal Ruh tarafından meshedilmiştir. İsa Kutsal Ruh tarafından “Mesih” yapılmıştır. Bakire Meryem Mesih’e Kutsal Ruh aracılığıyla gebe kalır, bebeğin Mesih olacağı daha doğmadan önce melek tarafından bildirilir. Simun’u da Tapınağa Rab Mesih’i görmeye gönderen Odur. Mesih’i dolduran Kutsal Ruh’tur. Esenlik ve şifa verme eylemlerinde Mesih’ten çıkan güç Odur. İsa’ yı ölüler arasından dirilten de Odur. Öyle ise, insanlığıyla ölüme karşı zafer kazanmış olarak tamamen “Mesih” olmuştur.

Ateş. Su Kutsal Ruh’ta verilmiş olan Yaşama doğuşu ve Ondaki üretkenliği belirtiyordu, ateş ise Kutsal Ruh’un eylemlerinin dönüştürücü enerjisini sembolize eder. İlyas’ın ruhu ve gücüyle dolu olarak Rab’bin önünde yürüyen Vaftizci Yahya “Kutsal Ruh ve ateşle vaftiz edecek Mesih”i haber veriyordu. Kutsal Ruh’un Pentekost sabahı ateşten diller biçiminde havarilerin üzerlerine konduğu ve onları doldurduğu belirtiliyor. Tinsel gelenek bu ateş sembolizmini Kutsal Ruh eyleminin en belirgin ifadesi olarak akılda tutacaktır : “Kutsal Ruh’u söndürmeyin.”

Bulut ve Işık. Bu iki sembol Kutsal Ruh’un kendini göstermesi konusunda birbirlerinden ayrılmazlar. Eski Ahit’in teofanilerinde, bulut, bazen karanlık, bazen de ışıklıdır, canlı ve kurtarıcı Tanrı’yı aşkın yüceliğini örtülü olarak belirtir : Musa ile Sina Dağı’nda, Toplantı Çadırı’nda ve çöldeki yürüyüşte, Süleyman ile Tapınağın vakfedilmesinde. Oysa bütün simgeler Mesih tarafından Kutsal Ruh’ta gerçekleşti. Hamile kalıp İsa’yı doğursun diye Bakire Meryem’in üzerine gelerek onu “gölgesi altına alan” Kutsal Ruh’tur. Transfigürasyon olayının gerçekleştiği dağda gelip İsa’yı, Musa’yı, İlyas’ı, Petrus’u, Yakup’u ve Yuhanna’yı gölgesi altına alan Odur ve buluttan bir ses “Bu benim Oğlumdur, seçilmiş Olandır, Onu dinleyin!” dedi. Aynı bulut İsa’yı alıp havarilerin gözünden uzaklaştırdı. İnsanlar dünyanın sonunda İnsanoğlu’nun bulut içinde büyük güç ve görkemle geldiğini görecekler.

Mühür. Meshetmeye yakın bir semboldür. Nitekim Mesih “Tanrı’nın mührüyle damgaladığı Kişidir.” Baba Onda bizleri de mührüyle damgalıyor. Kilise Vaftiz, Vaftizi Güçlendirme ve Ruhbanlık sırlarında Kutsal Ruh’un meshetmesinin silinmez etkisini belirttiğinden dolayı, bu üç Kilise sırrının silinmez bir iz bırakan “niteliğini” ifade edebilmek için bazı tanrıbilimsel gelenekler mühür (sphragis) imgesini kullanmışlardır.

El. İsa ellerini hastaların üzerlerine koyarak iyileştiriyor ve çocukları kutsuyordu. Havariler de onun adına aynı şeyi yaptılar. Dahası, havariler ellerini kişilerin üzerlerine koyarak Kutsal Ruh’u veriyorlardı. İbranilere Mektup bölümünün öğretisi elleri birinin üzerine koymayı “temel maddeleri” arasında sayıyor. Kutsal Ruh’un bu her şeye kadir akışını gösteren işaretini Kilise epiklesis’in içinde korudu.

Parmak. “İsa şeytanları Tanrı’nın parmağı ile kovuyor”. Tanrı’nın Yasası taştan levhalara “Tanrı’nın parmağı” ile yazıldıysa, havarilere teslim edilen “Mesih’in mektubu” yaşayan Tanrı’nın Ruhuyla, taş levhalara değil, insan yüreğinin levhalarına yazılmıştır. Veni, Creator Spritus ilahisi Kutsal Ruh’u “Baba’nın sağ parmağı” olarak belirtiyor.

Güvercin. Tufandan sonra (tufanın sembolizmi Vaftizle ilgilidir) Nuh tarafından bırakılan güvercinin gagasında tuttuğu yeşil bir zeytin dalı ile dönmesi yeryüzünün yeniden oturulabilir hale geldiğinin işaretiydi. İsa vaftizden sonra sudan çıktığında, Kutsal Ruh bir güvercin biçiminde Onun üzerine iniyor ve Onda kalıyor. Kutsal Ruh vaftiz olanların arındırılmış yüreklerine iner ve orada kalır. Kutsal Ruhu esinlemesi için güvercin simgesinin kullanılması Hıristiyan ikonagrafisinde gelenek haline gelmiştir.

Kutsal Ruh ve Tanrı’nın Sözü
Başlangıçtan zamanın tamamlanacağı zamana dek, Baba’nın Ruhu ve Kelâmı’nın birbirine bağlı misyonu gizli kalacak ama iş başında olacaktır. Tanrı’nın Ruhu Mesih’in zamanını hazırlıyor, tamamen açığa çıkmadan, kendilerini gösterme sırasında beklenmeleri ve kabul edilmeleri konusunda her birinin sözü verilmiş. Bunun içindir ki, Kilise Eski Ahit’i okuduğunda, “Peygamberler aracılığıyla konuşan” Ruh’un Mesih hakkında bize ne söylemek istediğini orada araştırır.

“Peygamberler aracılığıyla” sözünden Kilise, Kutsal Kitapların redaksiyonu sırasında Kutsal Ruh’un esinlediği kişileri anlamaktadır. Yahudi geleneği Tevrat’ı (Kutsal Kitabın ilk beş kitabı), Peygamberleri (tarihi ve peygamberlerle ilgili kitaplar) ve Kutsal Yazıları (özellikle Mezmurlar) ayırt eder.

Tüm yaratıkların yaşamının ve varlıklarının kökeninde Tanrı’nın Sözü ve Nefesi vardır.
Yaratılışı canlandırmak, kutsallaştırmak ve ona egemen olmak Kutsal Ruh’a aittir, çünkü O Baba ve Oğul’la aynı özdedir. Yaşam üzerinde söz sahibidir, çünkü Tanrı olarak yaratılışı Baba’da Oğul aracılığıyla muhafaza eder.

İnsanı ise Tanrı kendi elleriyle (yani Oğul ve Kutsal Ruh’la) biçimlendirdi ve gözle görülür olanın bile Tanrısal biçimin izini taşıması için onun biçimlenmiş etine kendi biçimini çizdi.
Kutsal Ruh’un gönderilişiyle doğrudan ilgili kehanet metinleri, Tanrı’nın Halkının yüreğine Petrus’un Pentekost sabahı gerçekleştiğini açıkladığı “sevgi ve sadakat” vurgularıyla, vaat diliyle konuştuğu vahiylerdir. Bu vaatlere göre “dünyanın sonunda” Rab’bin Ruhu insanların içine yeni bir yasa kazıyarak onların yüreklerini yenileyecektir. Dağılmış ve bölünmüş ulusları barıştıracak ve bir araya getirecektir. ilk yaratılışı değiştirecek ve Tanrı, huzur içinde insanlarla birlikte oturacaktır.

---

Ey bütün yorgunlar ve yükü ağır olanlar!
Bana gelin, ben size huzur veririm.
( Mat.11:28 )

[Yazar]

Yazılar