Ya Fırat Abi şimdi İlber Ortaylı olsun, Murat Bardakçı olsun Atatürkçü değiller mi? :)

İkiside Türk tarihine aşıktır ve dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucu Mustafa Kemal’ide severler.

Ama onlar Osmanlı’daki bir olayı değerlendirirken bu değerlendirme içine Türkiye Cumhuriyetini sokmuyorlar. Yani olayları, olayların yaşanma zamanında ki şartlara göre değerlendiriyorlar. Örneğin, Osmanlının yükselişindeki devlet yapısını değerlendirirken, “bu gün Türkiye’de cumhuriyet vardır, Osmanlı’da Cumhuriyeti seçseydi harika bir iş yapmış olurdu” demiyorlar. O günün dünyasında “cumhuriyet” kavramının olmadığını, dolayısıyla hiç bir devletin “cumhuriyete” sahip olmadıklarını bildikleri için “Osmanlıda da neden cumhuriyet yoktu” demiyorlar. Olayları, geçtiği tarihin dünya şartlarına göre değerlendirmek bence objektifliktir ve doğru bir yoldur.

Dolayısıyla, sebeb ne olursa olsun, Osmanlı’ya bir meclis açmak ve Osmanlı’ya seçim sistemini getirmek o günün şartları için taktire şayan bir durumdur. En azından ben bunu bu şekilde düşünüyorum :)

Evet Türkiye Cumhuriyet’inin meclis yapısıyla ayanlar meclisinin meclis yapısını karşılaştırırsak, ayanların oldukça geri kalmış bir sistem olduğunu çok rahatlıkla görebiliriz. Ama eğer o günün dünya şartlarında Osmanlı gibi bir ülkede (şeriatın ve halifeliğin olduğu bir yerde) meclis açmak ve seçim sistemini imparatorluğa sokmak ciddi anlamda radikal ve güzel bir karardır.