SÜRYANİCE,LATİNCE,KIPTİCE ÇEVİRİLER.

Yeni Antlaşma’nın en eski çevirileri,ana dilleri Süryanice,Latince,ve Kıptice olan halklara ,Hristiyanlığın duyulmasına yardımcı olması amacı ile Rab’bin hizmetkarları tarafından yapılmıştır.

Yeni antlaşmanın, Süryanice ve Latince çevirileri İ.S 150 yıllarında yapılmıştır. Bu çeviriler bizleri, geriye,yani orjinal metinlerin kaleme alındığı tarihin çok yakınına götürür.

SÜRYANİCE ÇEVİRİLER.

Dördüncü yüzyılda kopyalanmış olan,Eski Süryanice Çevirileri Yeni Antlaşma’nın ilk dört kısmını içerir.”Süryanice,Hristiyanlar’ın kullandığı Aramice’ye verilen genel isimdir.Aramice alfabenin farklı bir çeşiti ile yazılır.
Süryanice Pşitti “Basit” anlamına gelir.İ.S 150-250 yılları arasında çoğaltılan standart çeviridir..İ.S 400’lerden elimize ulaşan 350 adetten fazla el yazması mevcuttur.

Filistin Süryanicesi:
Birçok araştırmacı, bu çevirinin tarihini İ.S 400-450 olarak gösterir.
Philoxenian.
(İ.S. 508)
Polykarpos’un, Mabus Piskoposu ,Philoxenas için çevirisini yaptığı Süryanice Yeni Antlaşma’dır.
Harklian Süryanıcesi,İ.S616 herkel’li Tomas tarafından çevrilmiştir.

LATİNCE ÇEVİRİLER.
Eski latince,dördüncü 4’uncu yüzyıl ile13 cu yüzyıl arasındaki bir çok kaynakta,üçüncü yüzyılda “kuzey Afrika ve Avrupa da eski Latince bir çevirinin kullanılmakta olduğundan söz edilmektedir.
Eski Afrika Latincesi İ.S 400 )
COLEX CORBİENSİS..
İ.S 400-500
Matta,Markos ve Yuhanna’yı içermektedir.
Codex Vercell ensis İ.S 360
Codex Palatius İ.S.5 y.y
Latince ,Vulgata yaygın yada beyenilen anlamındadır.(Jerome)Hieronymuş,Roma Pskoposu olan Şam’ın yazmanı iken,Piskoposun talep ettiği yeni çeviriyi İ.S366-380 yıları arasında tamamlamıştır.

KIPTİCE (YADA MISIR DİLİ) ÇEVİRİLERİ.

F.F.Bruce’nın yazısında Mısır dilindeki ilk çevirinin muhtemelen 3’uncu yada 4’üncü yüzyılda yapıldığı bildirilir.
Sahide:. Üçüncü yüzyılın başlangıcı.
Bihari Dili:Araştırmacı Rodalphe Kasser bu çeviriyi yaklaşık olarak 4’üncü yüzyıl olarak tarihlendirilmiştir.
Orta Mısır Dili:4’üncü yada beşinci yüzyıl.

DİĞER ESKİ ÇEVİRİLER.
ERMENİCE: ( İ.S.400 sonrası) İstanbul’da bulunan Grekçe bir Kutsal Kıtap’tan çevrilmiş olduğu düşünülmektedir.
Gotik:4’üncü yüzyıl.
Gregoryan.Beşinci Yzyıl.
Habeş:Altıncı Yüzyıl.
Nubian.Altıncı Yüzyıl

“Bazı antik çağ eserleri, geçmişten günümüze çok zayıf bağlarla iletilmiştir…Bu örneklere karşın,Yeni Antlaşma’nın metin eleştirmeni,elinin altındaki malzeme zenginliğini karşısında, şaşkınlığa düşer.” Bruce Metzger