Sanatcinin cizdigi resim, fotograf resmi, heykel niye kötü olsun ki…..Magara döneminde mi yasiyoruz da , insanlar bunlara tapsinlar. Problem nesnenin kendisinde degil, insanin nasil algiladigindadir. Her heykele put demek kara cahillik, yobazliktir. Heykeli yapan sanatci sanki demiyor ki ben ilah yaptim, hadi tapin, ya da tapan kim ki ….. heykel günah olsun Asilsiz iddalar. Bir hayvana merhamet edilip, yiyecek su verilen ev Rab in gözünde hic de kötü birsey yapmaz. Bir hayvana gösterilen sevgi, merhamet melekleri niye rahatsiz etsin, onlari sevindirir. Hayvan icgüdüleriyle yasar, yaratilisi budur, yaratilistan günah sorumlulugu tasimaz. Hayvan yaratilisi ile varken, bunun melegi rahatsiz edecegi yalandir. Melekler Tanrinin yarattigindan mi tiksinecekler, kötü bulacaklar.. Bu tanri isine hakarettir. Tanri kara yobaz zihniyetten insani korusun Amiin Amiiin

Sevgili Nina, Hristiyanlık’ta asıl günah olan insana Yaratıcı’sından verilen vücutsallık, hissediş, işitsellik, görsellik gibi doğal vasıflara kendisi kendisini yaratmışçasına bir bencillikle sansür vurmasıdır.

Hristiyanlık’ta tutkular bile sansürlenmez, sökülmeye çalışılmaz, Tanrı’ya teslim edilir… O da onları değişime uğratır, haram uğraşlar yerine helal uğraşlara yöneltir. Vücuden güçlü olan birinin şiddet kullanımına olan meylini, ağır işlerde yardım gibi sevaplarda bulunmasına yöneltir mesela.

İnsan Mesih’in lütfu ile paklandı mı keskin bir bıçağın cinayet aracı olmaktan çıkıp insanlığın hayrına işe yarar bir araca dönüştüğü gibi helal bir değişime uğrar. O zaman tüm varlığı, vücuden de, tüm duyu organlarıyla helal işlere yönelir. O zaman işitsellik de görsellik de Rab’bın hizmetine girer… O’nu hatırlatacak işlerle uğraşır hep.

İşte Hristiyanlığın sanatlarla ilgili görüşü budur. Tarihte aşırılıklara kaçılmamıştır denemez elbet. İnsan varlıksal düşkünlük koşulunda zaaflıdır, hataya çok kolay sapar. Rönesans sonrası Batı’daki kilise sanatlarında insanlar inanç bahanesiyle kendi beşeri tutkularını tatmin etmeye başlamışlar epey. Sanat ‘kutsal sanat’ olmaktan çıkmış, ‘dini sanat’a indirgenmiştir. Varoluşun yapısını izah eden kozmolojik imgesellikten uzaklaşılmış duygusallık uyandıracak tasvirlere kayılmıştır. Ama tüm bunlar Hristiyanlığın sanat konusundaki temel görüşlerinden sadece bir sapmışlık teşkil eder. Batı son yüzyılda dönmüş dolaşmış modern sanatla yine tasvirden çıkmış imgesellik yollarına düşmüştür. İnsanın derin bir ihtiyacıdır bu. Hristiyanlık da zaten insanın asıl olan, derin ihtiyaçlarıyla ilgilenir.

İmgesel sanat demekle neyi kastettiğim Bizans Ortodoks ve Kıpti geleneklerdeki sanat türlerinden anlaşılabilir. Bu sanat türlerinde tasvir yoktur. Tarihi bir sahnenin canlandırılışı amacı yoktur. İnsanda o sahnenin önündeymiş gibi yanıltılar yaratma amacı kesinlikle yoktur. Yanıltı yaratma zaten günah sayılır bu yaklaşımın dünya anlayışında. Bizans’ta görsel sanatlar aşrılıklara kaçmayan, hem görselliğe saygılı ama hem sadece sanat olduğunu itiraf eder bir şekilde, yanıltılar yaratmayacak bir şekilde gelişmiştir. Tevazu şarttır. Sanatçı asla kendi kabiliyetini görenin gözüne sokmaya çalışmamalıdır. Sadece Rab’bın hizmetinde O’nu yüceltecek bir oğul (veya kız) ve hizmetkardır. Sevinci de kainatın öz hayatı olan Rab’bı yüceltmesindeki, yani günlük, duyular hayatında zuhur ettirmesindeki vecdindendir sadece.

Ama konuyla ilgili nükteli ve çok hikmetli bir Bektaşi fıkrasıyla noktalayalım sözümüzü: Bektaşi babasısın birine sormuşlar ‘rakı içmek haram mıdır’ diye… o da cevap vermiş ‘ağza göre değişir’. : – )))

İşte sanat da haram değildir… uğraşana göre değişir. : – )

Esenlikler, bereketler…