Azize Helena :

Roma imparatoru Büyük Konstantinus’un annesidir. Bitinyadaki (Bursa ve yöresinin ilk çağlardaki adı) Drepana kasabasında 248 yılında doğmuş, 328’de Nikomedeia’da (Bugünkü İzmit) ölmüş.

Konstantinapolis’in (İstanbul) gerçek kurucusu sayılan Konstantinus annesi Helena’yı ana İmparatoriçe ilan etmişti. Helena’da oğlunun etkisiyle Hıristiyanlığı benimsedi. Yaşlılığında Filistin’e giderek hacı olmuş ve Kutsal Topraklarda Kiliseler yaptırtmış. İsa Mesih’in haçtan indirildikten sonra içine konulduğu yerin üzerine Kutsal mezar Kilisesini onun yaptırdığı söylenir. Bir başka söylentide Azize Helena’nın İsa’nın “gerçek Haç’ını bulduğu yolundadır. Üzerine İsa’nın konulduğu haçmış bu. Helena bu haçı Yeruşalimdeki afrodite tapınağının mahzeninde bulmuşmuş. Bu haçın üzerine yatırılan bir ölünün canlandığı söyleniyor.

Konumuzla yakın ilgisi dolayısıyla imparator Büyük Konstantinus’tan da sözedelim kısaca. Konstantinus Roma’nın başkentini İstanbul’a taşımış, hıristiyanlığı serbest bırakmıştı. Kendisi ise ancak ölüm döşeğindeyken vaftiz edilerek resmen Hıristiyan olmuştu. Bu nedenle Roma’nın ilk Hıristiyan imparatoru kabul edilir. Öte yandan çok tanrılı din yandaşları üzerine de baskı kurmamıştı. Dahası koruyup kollamıştı da onları. Bu nedenledir ki Kilise onu bir ermiş olarak Azizler safına yükseltildi.

Göreme vadisindeki yılanlı Kilisede ana-oğul ermişleri yanyana görüyoruz bir duvar resminde. Aralarında da üzerine İsa’nın konulduğu varsayılan simgesel haç bulunmaktadır. Bu iki ermişin bir Kilisede resmedilmeleri, onların Kapadokyalı dindarlar gözünde ne denli saygın bir yer tuttuklarını kanıtlıyor.