İnsanın Öfkesi – TANRI’NIN ÖFKESİ
(Tomas Cosmades)

Nedir kitap yakma türünden erdeme, sağduyuya, gerçeğe rest çeken kişiyi etkileyen dağıtıcı gücün etkisi? KIZGINLIK, ÖFKE… Başka yolla çıkamadığı bilgiye, inanca, görüşe çok sert bir eylemle yıkıcılık yapmak. Böyle kişiler, öfkelerini denetleyememişler! Kızgınlık bardağından içki içen pişmanlık yatağında kan kusacaktır. Öfke, hiddet, kızgınlık aynı ocakta kaynamış zehir zıkkım insan tepkisidir. Bunun getirdiği zarar, üzüntü ve yıkım dille anlatılamaz. Sevgiyi, acımayı, hoşgörüyü, bağışlayıcılığı kökten dışlayan çirkinlik alemidir öfke.

Tarih boyunca öfke sonucu ne denli savaşlar, soykırımlar, katliamlar oldu; oluyor da.. Ademoğlu öfkenin tutsağı olmuştur. Uygarlığın doruğa çıktığı şu döneme, ‘Öfke çağı’ dememiz hiç de yanlış olmaz.. Bir futbol takımı maçı kaybeder, taraftarları küplere biner, huliganları kışkırtır. Toplumuna karşı bazılarının kan beynine sıçrar, ormanları ateşe verir ya da kızgınlığını başka taşkınlıklarla yansıtır. Terörizm eylemini esinleyen, yönelten duygu elbette yanıp tutuşan öfkedir. Bunun en belirgin, kahredici göstergesi, 11 Eylül 2001 cinnetidir. 19 kişiye öfke öylesine egemen olmuş ki, diğerlerin tümünü – kendi canlarına saygıyı da – bir yana ve bu eylem Tanrı’ya yükletiliyor!

Eski çağın insanı kızgınlığı kişileştirerek onu ürkü alevleri saçan bir tanrı biçimine sokuyor. Kızgınlık var masmavi gökte beliren bulutçuluk gibi hemen dağılır, başkasıysa yıkıcı kasırgalar getiren kapkaranlık bulutlara dönüşür. İncil’de şu Tanrı buyruğu sergilenir:

‘Öfkeye kapılınca bunu günaha dönüştürmeyin. Öfkenizin üzerine güneş batmasın. İblise fırsat vermeyin’ (Efesoslular 2:26-27).

Barış Prensi Mesih, şöyle uyarır: ‘Size derim ki, kardeşine
öfkelenen herkes yargılanmayı hak edecektir’ (Matta 5:22).


Rab, burada yıkıcı, dağıtıcı, ağlatıcı öfkeden söz etmektedir. Ama Mesih günahı arıtıp varlığa egemen olunca, öfke bulutlarını tamamen dağıtır. Karşısındakini çamura batıran, küfreden, gözdağı veren ya da bıçağa sarılan kızgınlık, iblisin fırsatı ele alarak çaresiz kişiyi yönetmesinin belirgin bir örneğidir.


Bu dönümde, insan kızgınlığından apayrı özellikle beliren Tanrı kızgınlığına eğilmek yararlı olur.


Bu kızgınlık Kutsal Kitap’ta şu sözlerle anlatılır: ‘Tanrı adil bir yargıçtır; öyle bir Tanrı ki, her gün öfke saçar’ (Mezmurlar 7:11).


‘Şiddetli gazabın üzerimden geçti, saçtığın dehşet beni yedi bitirdi’ (Mezmurlar 88:16).


‘Eriyip bitiyoruz senin öfkenden, kızgınlığından dehşete düşüyoruz’ (Mezmurlar 90: 7).


Ademoğlunun okşadığı, hiç bırakmadığı günaha karşı sürekli öfke taşıyan Tanrı, kişiyi kesin ve belirgin bir şekilde uyarır. Şaşmaz, değişmez, adaleti herkesi hakça yargılar. O’nun adaletini kendi kaprislerine, dinsel yorumlarına, öç alevlerine, kişisel gururlarına alet ederek günahını örtbas edenlere yaraşan yargı öfkeyle doludur. Hak Yargıç’ın elinden yaraşan cezayı almaktır. Tanrı’nın hak kızgınlığı O’nun kutsallığından kaynaklanır, insanınkiyse cehennem alevlerinden beslenir.


Birçok ilişkide ölçüsüz ademoğlu, kızgınken ölçüsüzlüğünü tüm çirkinliğiyle sergiler. İnsanın öfkesi kötü ilişkileri, yıkımı doğurur. Öte yandan Tanrı’nın kızgınlığı her durumda kendi adalet ilkesini savunur. İnsani öfke bencil, çıkarcı duygulardan beslenir. Hıncı, kıskançlığı, çekememezliği, güvensizliği, kuşkuyu, korkuyu, içerleyişi ve bu türden aşağılık duygularını dışarıya yansıtır. Adil Yaradan- Kurtarıcı, bunların bir tekiyle bile etkilenemez. O’nun öfkesi her durumda kutsallık-doğruluk sınırları içinde işler. Tanrısal kızgınlığın tek amacı, günahlı insanın sarstığı evrensel düzen ve erdem ilkelerini savunmak, sarsılan dengeyi saptamaktır.


Temizliğe saygısı olan, her tür kirlilik karşısında iğrenti duyan kişi Tanrı’nın günah doğrultusunda taşıdığı kızgınlığı daha iyi kavrayabilir. Kutsal Tanrı öz varlığıyla çelişki oluşturan hiçbir bozukluğa sünger geçirmez. Aksi halde egemenliğinin ayaklar altında çiğnenmesine göz yummuş olurdu. Hayır! O’nun adaleti tamdır, öfkesi korkutucudur. Musa peygamber günahlının sarsıntısına değinerek Tanrı’ya şöyle yakınır:


‘Bütün günlerimiz Senin gazabında geçiyor. Yıllarımızı bir soluk gibi bitirmekteyiz’ (Mezmur 90:9).


İşin şaşırtıcı yönü, günahı öfkeyle karşılayan Tanrı öte yandan sevgisini de kısmaz. O, günahtan nefret eder, bunun yanı sıra günahlıyı çok sever. Tanrı’nın öfkesiyle insanın öfkesi arasındaki fark budur. Öfkeyle eyleme koyulan kişide zerre kadar sevgi yoktur, tek etkisi öfkedir. Ama Tanrı öfkelenir, aynı zamanda sever, çünkü Tanrı sevgidir:


‘Sevmeyen kişi Tanrı’yı tanımaz. Çünkü Tanrı sevgidir.

Tanrı biricik Oğlu aracılığıyla yaşayalım diye O’nu dünyaya gönderdi, böylece bizi sevdiğini gösterdi.

Tanrı’yı biz sevmiş değildik, ama O bizi sevdi ve Oğlu’nu günahlarımızı bağışlatan kurban olarak dünyaya gönderdi. İşte sevgi budur.

Sevgili kardeşlerim, Tanrı bizi bu kadar çok sevdiğine göre biz de birbirimizi sevmeye borçluyuz.

Hiç kimse hiçbir zaman Tanrı’yı görmüş değildir. Ama birbirimizi seversek, Tanrı içimizde yaşar ve sevgisi içimizde yetkinleşmiş olur.

Tanrı’da yaşadığımızı ve O’nun bizde yaşadığını bize kendi Ruhu’ndan vermiş olmasından anlıyoruz.

Baba’nın, Oğlu’nu dünyanın Kurtarıcısı olarak gönderdiğini gördük, şimdi buna tanıklık ediyoruz.

Kim İsa’nın Tanrı’nın Oğlu olduğunu açıkça ikrar ederse, Tanrı’da yaşar, Tanrı onda yaşar’ (1.Yuhanna 4:8-16).


Günahlı kişi korku azabı altında işkence çekmesin. Tanrı’yı hem öfkesi hem de sevgisi kapsamında tanıyan O’nun gerçek niteliğini kavrayabilir. Ademoğlu’nun öfkeye set çekebilmek için akılları durduran özveriye koyulması hiç düşünülebilir mi? Oğlu öldürülen bağrı yanık baba katile, ‘Sen oğlumu öldürdün, ama ben senin suçuna karşı mahkemede fidye olarak canımı sunacağım; böylece hem öfkemi noktalayacağım, hem de adaletin ödün vermez dileğini karşılayacağım’ diyebilir mi hiç?

Tanrı tam bu eylemi sonuçladı. Adaletinin dileğini karşılamak, böylece taşkın öfkesini gidermek için biricik Oğlu İsa Mesih’i yerimize sundu. Bu çetin sorun yaratık açısından değil, Yaradan-Kurtaran açısından yaklaşan, aklını karıştıran soruların teker teker çözüldüğüne tanık olur ve bundan sevinç bulur. Dinden vecibeden önce günah-af konusuna eğilmek en önde yer tutan gerekçedir. Bundan ötesi ayrıntı, çoğu kez de çalkantı faslıdır.


‘Günahlıyım, Tanrı’nın adaletini zorladım, O’nun kutsallığına karşı çıktım. Göksel Baba’yı mağdur etmiş bir suçluyum. Bunu kendim onaramam. Mesih’in benim yerime kurban olduğunukabul ediyorum, katında tövbeyle iman ediyorum. Bana verdiği sonsuz güven için O’na binlerce teşekkürler sunuyorum’.